ایگوانای دریایی / marine iguana / Amblyrhynchus cristatus

[P@RSA]

این جانور تنها سوسماری است که در حال حاضر از دریا به عنوان زیستگاه اصلی خود استفاده می کند. به راحتی به درون آب شیرجه می زند و شنا می کند و در عین حال به جست و جوی گیاهان دریایی که عمده غذای او را تشکیل می دهند، می پردازد. سازگاری عمده ای که برای زندگی دریایی در این جانور وجود دارد، همان غده های درون بینی اند. این غده ها نمک اضافی را که جانور با غذای خود می خورد، به صورت بخارهای رقیقی در می آورد که ایگوانا آن ها را از راه بینی خود بیرون می راند. هنگام شنا با استفاده از دم نیرومندش، خود را به سمت جلو حرکت می دهد. پاها هنگام شنا معمولاً به بدن می چسبند. البته گاهی آن ها را برای حرکت در مسیر مورد نظر به کار می گیرد. این جانور نمی تواند در زیر آب تنفس کند، اما هنگام شیرجه زدن به درون آب، ضربان قلبش کاهش می یابد و جریان خونی را که از داخل بدن می گذرد، تقلیل می دهد. به این ترتیب، در مصرف اندک ذخیره اکسیژن خود صرفه جویی می کند.



حیوان نر به قلمروی خود بسیار حساس است و برای دفاع از محدوده کوچک محل تولید مثلش که روی ساحل قرار می گیرد، مبارزه می کند. نبردها نمایشی هستند و هر ایگوانا می کوشد تا با کوبیدن سر خود به دیگری، آن را تسلیم کند. در یکی از نژادهای این ایگوانا، روی بدن نرهای بالغ، کاکل های سبز و زبانه های قرمز رنگی پدیدار می شود. حیوان ماده پس از جفت گیری، محلی شنی پیدا می کند تا بتواند تخم هایش را مدفون کند. سوراخی به طول سی سانتیمتر حفر می کند و درون آن 2 یا 3 تخم می گذارد. سپس آن را با شن و ماسه می پوشاند. تخم ها پس از حدود 112 روز باز می شوند.



شمار این جانور زمانی بسیار فراوان بود، اما اکنون به علت وجود حیوانات شکارچی ای که ساکنان این مناطق و ملوانان به آن جا آورده اند، بسیار کاهش یافته است. پیش تر در زیستگاه این حیوان، هیچ پستاندار شکارگری که زندگی ایگوانا را تهدید کند، یافت نمی شد.


منبع: دائرةالمعارف حیوانات / نشر قاف