ماهی مرکبی با نام فرعون / Pharaoh Cuttlefish / Sepia pharaonis

[shervin]

رنگ به رنگ شدن سپیا فاراعونیس، تنها برای تولید مثل یا شکار نیست؛ او این کار را در مواقع خطر هم انجام می دهد. از آنجا که این جانور بیشتر روز را در خواب است، همواره در معرض تهدید شکارچیان قرار دارد؛ فقط کافی است که از وجود یک دشمن احساس خطر کند تا برای فرار از دست او به سرعت تغییر رنگ دهد و کاملا" هم شکل محیط اطرافش شود. تغییر رنگ این جانور به قدری ماهرانه است که برایش فرقی نمی کند در اطرافش پاره های آهن باشد یا ماسه های سفید و یکدست کف دریا؛ سریعا" به همان رنگ در می آید. البته بهترین کار برای این جانور این است که وقتی می خواهد بدون هیچ مزاحمتی استراحت کند، خود را به رنگ محیط درآورد تا خوابش آشفته نشود.

درست است که قابلیت او در تغییر رنگ بی اندازه بالاست اما این جانور هم برای خود رنگ ثابتی دارد. رنگ اصلی و زمینه یک سپیا فاراعونیس، کرم رنگ است که لکه ها و طرح های قهوه ای، بدن او را پوشانده. این جانور به هیچ وجه نمی تواند رنگ اصلی بدن خود را تغییر دهد و تنها رنگ لکه ها و طرح های خود را هم شکل محیط می کند. سپیا فاراعونیس این تغییر رنگ را بوسیله رنگدانه هایی به نام < کروماتوفور > که به تعداد بی شمار در سطح بدنش وجود داد، انجام می دهد؛ هر کدام از این رنگدانه ها، رنگ خاصی را تولید می کنند؛ زرد - نارنجی - قرمز - صورتی - آبی - سیاه و ... اما این تغییر شکل به چه صورت انجام می شود؟

ماهیچه های بسیار کوچکی از اندام این جانور به < کروماتوفور > های بدنش وصلند که با تحرکات مختلف، وضعیت آنها تغییر می کند؛ هر گاه ماهیچه های بدن خود را منقبض کند، رنگدانه ها در یک نقطه جمع می شوند و او را بی رنگ می کنند. وقتی هم که آنها را منبسط کند یا در حال استراحت باشد، رنگدانه ها پراکنده می شوند و سطح بدن جاندار، رنگ های مختلفی به خود می گیرد. این همان کاری بود که نخستین سپیا فاراعونیس که در خلیج فارس دیدم، انجام داد. او با دیدن من احساس خطر کرد و خود را به رنگ آبی دریا درآورد. احتمالا" اگر به او نزدیک تر می شدم، با اسلحه دفاعی خود به من شلیک می کرد.


ادامه دارد...