هواشناسی جانوران

[Neda Ariania]

محمدبن محمدبن طوسی (597 - 672 هـ.ق) معروف به خواجه نصیرالدین طوسی که از دانشمندان بزرگ و منجمین مشهور عالم اسلام و از مفاخر ایران است، در سفری نزدیک آسیائی منزل کرد. چون شب فرا رسیده بود و می خواست در پشت بام آسیا بخوابد، آسیابان به او گفت: "امشب در داخل آسیا بخوابید که باران خواهد بارید."

خواجه نصیر به اسطرلاب نگاه کرد و وضع هوا را بررسی نمود و گفت چون امشب هوا صاف است و باران نخواهد بارید، خوابیدن در محیط نمناک داخل آسیا، ضرورت ندارد. لذا در فضای باز و زیر آسمان پر ستاره خوابید.

چون پاسی از شب گذشت، ابرها به هم برآمدند و باران را آغاز کردند.

خواجه نصیر به ناچار آسیابان را از خواب بیدار کرد و به داخل آسیا رفت تا شب را در آنجا بیاساید. خواجه که بیش از هر چیز از پیش بینی آسیابان حیران مانده بود، پرسید چگونه دانستی که امشب باران خواهد بارید؟ مگر منجم و هواشناس هستی؟

آسیابان گفت سگم هواشناس است. هر وقت در داخل آسیا بخوابد، می فهمم بارندگی خواهد شد و هر وقت در خارج و فضای آزاد می خوابد، می دانم هوا صاف خواهد بود و بارندگی نخواهد شد.

خواجه نصیر گفت: افسوس که عمری فانی ساختیم و به قدر ادراک و فهم سگی تحصیل نکردیم.